ΠΑΙΔΕΙΑ ΟΥΣΙΑΣ
Μια Παιδεία ουσίας µε θεµελιώδεις παιδευτικούς σκοπούς θα ήταν µια Παιδεία που µορφώνει πολίτες υπεύθυνους, πολίτες σκεπτόµενους, πολίτες κοινωνικά ευαίσθητους, πολίτες καλλιεργηµένους, πολίτες µε αρχές, αξίες και ιδανικά, πολίτες µε ικανότητες, µε γνώσεις και αυτογνωσία.
Κυρίαρχα στοιχεία αυτής της Παιδείας, διάχυτα σε όλα τα πεδία και τα επίπεδα της εκπαίδευσης, πρέπει να είναι ό,τι ανεβάζει τον άνθρωπο, ό,τι στηρίζει µια κοινωνία, ό,τι συνέχει έναν λαό. Όχι ως θεωρίες, ρητορισµοί και φανφάρες, αλλά ως στοιχεία που πηγάζουν µέσα από την ιστορία και την παράδοση τού τόπου, ως ιδέες, αρχές και πρότυπα ζωής που µπορούν να συγκινήσουν και να εµπνεύσουν.
Η πρόκληση, που µπορεί να βγει µέσα από τα δεινά της κρίσης ως πνευµατική κάθαρση, είναι µια νέα Παιδεία της ουσίας, από ένα εκπαιδευτικό σύστηµα που θα μας «ξεβολέψει» αρχικά όλους, δασκάλους, µαθητές, γονείς, πανεπιστήµια, πολιτεία, µε ριζικές αλλαγές οι οποίες θα µετατρέψουν την απόκτηση Παιδείας από αγγαρεία σε απόλαυση, από µια χρηστική αντίληψη της Παιδείας ως απλής πύλης εισόδου στα πανεπιστήµια, σε µια πηγή αυτογνωσίας, καλλιέργειας και ανθρωπιάς. Για να ξέρουμε τι μας γίνεται! Για να σταθούμε στον Κόσμο! Για να γίνουμε άνθρωποι! Για να κοινωνικοποιηθούμε! Για να μην χαθούμε! Για να συναντήσουμε τις μεγάλες Μορφές του Πνεύματος! Για να κατανοήσουμε τη ζωή! Για να γνωρίσουμε τον εαυτό μας! Για να νιώθουμε όμορφα! Για να ονειρευόμαστε!
Η αλλαγή της πραγματικότητας μέσω της αλλαγής των πεποιθήσεών μας, για την αλλαγή της ανθρώπινης ύπαρξης.
Ένα από τα πιο κοινά αποδεκτά ζητήματα στην εκπαίδευση, ήταν και είναι το γεγονός ότι οι διδάσκοντες και οι διδασκόμενοι θεωρούν τη μάθηση ως ένα προϊόν το οποίο μεταφέρεται δια μέσου της διδακτικής πράξης από μία πηγή σε μία άλλη, ή από μία περιοχή σε μία άλλη, ή ακόμα από μία εμπειρική-φιλοσοφική διάσταση σε μία άλλη.
Διδάσκοντες και διδασκόμενοι πιστεύουν και διακηρύσσουν ακλόνητα ότι η διαδικασία της διδασκαλίας είναι η μεταφορά της γνώσης ή η μεταβίβαση της γνώσης. Και όχι μόνο τα πιστεύουν αλλά θεσμοθετούν και αποφασίζουν τη λειτουργία και πράξη ολόκληρων εκπαιδευτικών συστημάτων με βάση αυτή την αντίληψη.
Γενιές και γενιές εκπαιδευτικών όλων των τύπων σε όλο τον πλανήτη διαμόρφωσαν συνειδήσεις και πρακτικές βασισμένες στην αρχή των «συγκοινωνούντων δοχείων» όπου οι γνώσεις, δηλαδή οι εμπειρικές και φιλοσοφικές θεωρήσεις, από τις δεξαμενές των διδασκόντων μεταφέρονται στις δεξαμενές των διδασκομένων μέσω της διδασκαλίας.
Εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις δεκάδων χρόνων, κοινωνικοί σχηματισμοί και επηρεασμοί που συνεισφέρουν στην πορεία των εκπαιδευτικών συστημάτων, χιλιάδες γραμμένες σελίδες από χέρια σοφών παιδαγωγών, φιλοσόφων και πολιτικών, οδήγησαν ένα σύνολο ανθρώπινου δυναμικού στο χώρο της παιδείας για χρόνια στο σημείο μηδέν, στο σημείο από όπου είχαν ξεκινήσει.
Η αποθέωση της αντίληψης για τη μεταφορά της γνώσης ή τη μεταβίβαση της γνώση ορίζει σήμερα όλο το σύστημα της εκπαίδευσης και πολύ περισσότερο όλο το ανθρώπινο δυναμικό της παιδείας. Είναι γεγονός ότι κατά διαστήματα προτείνονται διάφορες λύσεις για να κάνουν πιο δημιουργική τη μεταφορά και μεταβίβαση της γνώσης η οποία συντελείται πιο αποτελεσματικά με συμπαθητικές μεθόδους που ομορφαίνουν τη μονοτονία του μονολόγου και δημιουργούν ψευδαισθήσεις διδακτικής αποτελεσματικότητας.
Ενδεχομένως, για τον κοινό αυτό τόπο της εκπαίδευσης, να υπάρχει ικανοποίηση και από τις δύο πλευρές, των διδασκόντων και διδασκομένων. Όμως, για την μεταμόρφωση της πολιτικής, της διατροφής, της παιδείας, απαραίτητη είναι η αλλαγή της πραγματικότητας μέσω της αλλαγής των πεποιθήσεών μας, κυρίως για την αλλαγή της ανθρώπινης ύπαρξης.