Ιχθυοκαλλιέργειες
Παρά το σχετικά μικρό σημερινό μέγεθος Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ)), ο τομέας των ιχθυοκαλλιεργειών αυξάνεται κατά 3% ετησίως, ενώ περίπου το 80% της εγχώριας παραγωγής κατευθύνεται σε εξαγωγές.
Σχεδόν το 90% της παραγωγής εστιάζεται σε δύο μόνο προϊόντα, τη μεσογειακή τσιπούρα και το λαβράκι, στα οποία η Ελλάδα παράγει περίπου το 50% της συνολικής παραγωγής.
Λόγω της φύσης του προϊόντος (μικρό μέγεθος ψαριού), και της σχετικής έλλειψης εξελιγμένων υποδομών επεξεργασίας από τις εγχώριες εταιρίες, το ελληνικό προϊόν εξάγεται κατά βάση χύδην ή ελαφρώς επεξεργασμένο.
Επιπλέον, το υψηλό κόστος πιστοποίησης (και η συνεπαγόμενη χαμηλή υιοθέτησή της), δεν έχουν επιτρέψει αποτελεσματικό branding της ελληνικής παραγωγής στις διεθνείς αγορές.
Την ίδια στιγμή, παρά το σχετικά ανταγωνιστικό κόστος παραγωγής των ελληνικών εταιριών (χάρη και στον υψηλό βαθμό καθετοποίησης) ο τομέας αντιμετωπίζει ήδη έντονο ανταγωνισμό από χώρες με χαμηλότερο εργατικό κόστος, όπως η Τουρκία.
Επιπλέον, συστηματικά κατά τα τελευταία χρόνια, οι εγχώριοι παίκτες δεν έχουν επιτύχει να ισορροπήσουν επιτυχώς τον κύκλο προσφοράς και ζήτησης, με αποτέλεσμα την απότομη μεταβολή των τιμών και την ανεξέλεγκτη «συγκέντρωση» του κλάδου.
Επιπλέον, το ασταθές ρυθμιστικό περιβάλλον, η απουσία χωροθέτησης και οι ασαφείς διαδικασίες αδειοδότησης επηρεάζουν αρνητικά τις προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου.
Την ίδια στιγμή, η παραγωγή της Τουρκίας αυξάνεται και απειλεί να ξεπεράσει την ελληνική.
Υιοθέτηση στρατηγικής προϊόντων και αγορών σε φάσεις, με σκοπό:
(α) την διατήρηση της ηγετικής θέσης στην τσιπούρα και το λαβράκι στις κύριες ευρωπαϊκές αγορές (π.χ., Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία),
(β) την επέκταση της γεωγραφικής κάλυψης στην Ευρώπη με το υπάρχον προϊόν (π.χ., σε Ολλανδία, Ρωσία, Ουκρανία, Πολωνία), καθώς και στις ΗΠΑ και Ιαπωνία/Κίνα και
(γ) την επέκταση σε νέα είδη μεγαλύτερου μεγέθους και υψηλότερης προστιθέμενης αξίας αξιοποιώντας την υπάρχουσα τεχνογνωσία.
Για τη διευκόλυνση της εισόδου σε νέες αγορές, η Πολιτεία μπορεί να βοηθήσει μέσω μιας αποτελεσματικής διεθνούς εκπροσώπησης και στοχευμένης χορηγίας (π.χ., για road-shows σε Ρωσία, ΗΠΑ, Ιαπωνία βάσει και του νορβηγικού παραδείγματος προώθησης σολομού για sushi στην Ιαπωνία), καθώς και μέσω της εισαγωγής και προώθησης ενός αποτελεσματικού και κοινά αποδεκτού μηχανισμού πιστοποίησης.
Βελτίωση ανταγωνιστικότητας μέσω οικονομιών κλίμακας, προϊοντικής εστίασης και αποδοτικότητας εργασίας, με επιλεκτική επιτάχυνση της υπάρχουσας τάσης «συγκέντρωσης», και την εισαγωγή μέτρων βελτίωσης της αποδοτικότητας για την αντιμετώπιση του μειονεκτήματος κόστους σε σχέση με τους συγκεκριμένους ανταγωνιστές. Σε αυτήν την προσπάθεια, είναι κρίσιμη η εφαρμογή ενός εθνικού χωροταξικού σχεδίου για το σαφή προσδιορισμό των υποψηφίων περιοχών για ιχθυοκαλλιεργητική δραστηριότητα, ενώ θα μπορούσαν να εξεταστούν στοχευμένα κίνητρα (π.χ., μειώσεις φορολογίας) για την έρευνα και ανάπτυξη και την περαιτέρω προώθηση της εξαγωγικής δραστηριότητας.